ALMELO, Grote Kerk, zondagmiddag. Uitvoering van Ein deutsches Requiem van Joh. Brahms door: Toonkunst Almelo, Het Promenade Orkest en solisten, o.l.v. Arno Vree. Sopraan: Marleen Everink, Bariton: Daniël Hermán Mostert

Het concert dat Toonkunst Almelo zondagmiddag gaf, was compleet uitverkocht. Dat was de welverdiende beloning voor het instuderen, weliswaar begonnen in 2019, maar door het bekende virus wreed onderbroken. Sedertdien had dit koor beslist niet stilgezeten, want Corona-beperkingen of niet, er werden zelfs concerten gegeven in zowel november 2021 (Mozarts Requiem) als in oktober 2022 (Purcell en Vivaldi).

Een flinke kluif, dit ruim 70 minuten durende meesterwerk van Johannes Brahms, dat de première beleefde op Goede Vrijdag 10 april 1868, toen de componist 35 jaar was. Velen beschouwden deze compositie als een poging een protestantse equivalent te bieden voor de katholieke (Latijnse) dodenmis. Brahms’ werk wordt niet gezien als een bede voor het zielenheil van de overledene, eerder als troostmuziek voor nabestaanden, zeg maar een Hooglied van de troost.

De zeven delen hadden elk hun eigen sfeer, soms wisselde de sfeer binnen een deel ook nog eens en dit werd zeer raak getroffen door koor, solisten en orkest. Zo straalde Selig sind, die da Leid tragen waarachtig zalige rust uit. De uitvoering kende een heel beheerst tempo en een gedragen klank, te danken aan een goede stembeheersing. Denn alles Fleisch, es ist wie Gras had een onheilspellend karakter van een dodenmars, dankzij pauken en fagot, maar de hoge strijkers brachten het licht. Met een orkest als HPO klonk het so wie so veel kleurrijker dan met twee piano’s, een versie die later geschreven is door de componist zelf. Halverwege slaat de sfeer om naar uitgelatenheid en vertrouwen in de toekomst. In dit stadium vereist de componist echter al een zeer hoge ligging in de sopraanpartij: tot een ‘hoge’ Bes aan toe!

De eerste solorol was te horen in her derde deel Herr, lehre doch mich en hier vertolkt door bariton Daniël Hermán Mostert. Al jaren volg ik deze man en het is, alsof zijn stem nog steeds rijpt in warmte en diepte en daardoor meer zeggingskracht krijgt. De samenwerking met koor en orkest was zeer hecht te noemen. Het koor vervolgt zonder solist en het tempo is dan ook hoger. De fugatische delen brachten helaas soms intonatiezwakheden aan het licht.

Na een korte onderbreking kwam dirigent Arno Vree terug met sopraan Marleen Everink, die over een dijk van een stem bleek te beschikken. Dat was te horen in het vijfde deel, Ihr habt nun Traurigkeit, na een op-en-top romantisch Wie lieblich sind deine Wohnungen, met mooie lange vocale lijnen. Everinks heldere sopraanstem mengde mooi met het koor en orkest. Nog eenmaal was de bariton kort te horen, met een puntig (staccato) zingend koor. Ook in dit deel worden de tenor- en sopraanpartijen flink de hoogte in gestuwd.

In het slotdeel, Selig sind die Toten, is het toch alsof de vermoeidheid bij de koorstemmen toeslaat: intonaties worden niet meer even scherp getroffen als in het begin. Al met al was het toch genieten geblazen van een berustende muzikale conclusie, met alweer lange melodielijnen en -en passant- een heel mooie obligate vioolpartij. 

Geschreven door: Koen Edeling
Foto's van: Koen Edeling
Gezien op: 16 april 2023