HELLENDOORN, Protestantse Kerk 'n Oalen Griezen, vrijdagavond. 53e Uitvoering van de Johannes Passion van J.S. Bach door Oratoriumkoor Soli Deo Gloria Nijverdal en Barokorkest Florilegium Musicum (o.l.v. Jan Kruisselbrink). Solisten: Jan van Elsacker (evangelist), Nanco de Vries (Christus), Marjon Strijk (sopraan), Eline Harbers (alt), Robert Buckland (tenor) en Frans Fiselier (bas).

Voor de 53e keer voerde Oratoriumkoor Soli Deo Gloria Nijverdal de Johannes Passion van J.S. Bach uit, afgelopen vrijdagavond, in een nagenoeg uitverkochte kerk. Eindelijk maakte ik weer eens een uitvoering mee zoals die past in de traditie van de lijdenstijd: noch voor aanvang, noch voor of na de pauze, noch na afloop werd er geapplaudisseerd en zo hoort het ook. Blij was ik ook met het feit dat dirigent Jan Kruisselbrink ditmaal de pauze precies tussen deel 1 en deel 2 liet vallen: dat heeft hij wel eens anders gedaan. Hierdoor ontstaat wel een asymmetrie: deel 1 duurt amper 40 minuten en deel 2 bijna anderhalf uur, maar zoals met zovele zaken heeft Bach hier beslist een bedoeling mee gehad.
Ook de keuze voor een barokorkest kan ik alleen maar toejuichen. Wat klonk dat weer heerlijk: een theorbe, violae d'amore, traversi en andere zogeheten authentieke instrumenten, verzameld in het gloedvol spelende Florilegium Musicum. Moge de Matthäus Passion nog steeds bekender zijn bij het grote publiek, het is geen geheim dat de Johannes minstens zo lastig, zo niet veeleisender is voor het koor. Weliswaar is er geen sprake van dubbelkorigheid, maar technisch wordt er veel, heel veel gevraagd van de koorleden. Op deze avond kon Soli Deo Gloria aan deze hoge eisen voldoen. Zelfs in de lastigste fugatische turbae (muzikale volksopstanden) bleef het samenspel recht overeind staan: ik heb hier wel eens een dirigent zien aftikken. Veel aandacht was er tijdens het instuderen kennelijk besteed aan de frasering en de uitspraak van de tekst en dit viel men name op bij de koralen.
De keuze voor de solisten paste geheel bij de authentieke uitvoeringspraktijk. Van de alt Eline Harbers is bekend dat zij zingt zoals Bach dat bedoeld heeft: voorrang aan de tekst en spaarzaam met vibrato. Ook de sopraan Marjon Strijk zingt op deze wijze. Al vijf jaar geleden hoorde ik voor het eerst haar 'handelsmerk': een dramatisch vibrato bij "To-ho-hot" in de aria 'Zerfliesse, meine Herze'. Ook nu weer had ik Bach willen zeggen dat hij wel erg karig was met slechts twee sopraanaria's. De evangelist Jan van Elsacker zong, zeer toepasselijk vanaf de kansel: een ras-verteller. Beide bassen, Nanco de Vries en Frans Fiselier, zongen met warme stem en ook tenor Robert Buckland was uitstekend op dreef: 'Ach mein Sinn' was om bijna bang van te worden.

gezien op: 28 maart 2014
geschreven door: Koen Edeling